ایودی داخل رحمی

وسیله داخل رحمی (IUD) چیست؟

یکی از وسایل پیشگیری از بارداری برای مدت طولانی است که مورد تائید سازمان جهانی بهداشت بوده و در برخی از کشورهای در حال رشد، یکی از پرمصرف ترین و رایج ترینوسایل پیشگیری از بارداری محسوب می شوند.

دو نوع آی. یو. دی وجود دارد،

در یک نوع مقدار کمی فلز مس و در نوع دیگر پروژستین یا فرم ساختگی هورمون پروژسترون تعبیه شده است. محل اصلی قرار گرفتن آن در حفره رحم است. این وسایل را در صورت نیاز میتوان تنها پس از یک معاینه پزشکی به کار برد. در ضمن نیازی به تصمیم گیری روزانه در مورداستفاده از آنها نیست.دخالت مصرف کننده در نحوه استفاده از آن بسیار ناچیز است.

چگونه از بارداری جلوگیری می کنند؟
وجود IUD در رحم با نامناسب کردن محیط داخل رحم مانع از بارداری می شود. التهاب مختصر ناشی از حضور این وسیله در رحم موجب آسیب دیدگی یا تخریب اسپرمها و تخمک می شود و در صورتیکه عمل لقاح انجام شود، مانع جایگزینی مناسب تخم لقاح یافته در جداره داخلی رحم خواهد شود.

آِیا در دوران شیردهی می توان از این وسیله (IUD) استفاده کرد؟
بله. با گذشت ۶ هفته از زایمان، زمانی که رحم به وضعیت قبل حاملگی باز می گردد، می توان انواع آی یو دی را در رحم قرار داد بدون اینکه بر مقدار یا کیفیت شیر مادر تاثیری داشته باشد.

چقدر در پیشگیری از حاملگی موثر است؟
IUD یکی ار مطمئن ترین روشهای جلوگیری از بارداری است بطوریکه در طول یک سال از ۱۰۰۰ نفر استفاده کننده از این وسیله حدود ۱ تا ۶ نفر (بر حسب نوع IUD) باردار می شوند. این مقدار به اندازه روش دائمی بستن لوله های رحم است با این مزیت که هر زمان که فرد بخواهد، قابل برداشتن است. البته روشهایی مانند استفاده از قرص نیز ممکن است به همین اندازه یا بیشتر موثر باشند اما در صورتیکه به درستی مصرف شوند. در استفاده از IUD پزشک یا ماما آنرا قرار می دهد و کافیست هر ماه توسط خود فرد چک شود.

آیا بعد از برداشتن، بر میزان باروری من تاثیر می گذارد؟
خیر. آی یو دی را می توان در هر زمان از سیکل قاعدگی برداشت و از همان زمان هم اقدام برای بارداری را آغاز کرد. قابلیت باروری شما همانند پیش از گذاشتن IUD خواهد بود.

بهترین زمان برای گذاردن آی. یو. دی در روزهای پایان عادت ماهانه است، زیرا گذاردن آن در این زمان راحتتر است و احتمال بارداری نیز وجود ندارد. اما فقط محدود به همین زمان نیست و برای خانمی که مطمئن است باردار نیست، در هر زمانی می توان آی. یو. دی گذاشت. در غیر از زمان خونریزی پریود، پزشک یا ماما برای اطمینان از باردار نبودن شما یک تست حاملگی درخواست می کند و برای اطمینان از نبود عفونت و التهاب لگنی شما را معاینه خواهد کرد. معمولا در مراجعه بعدی، وقتی که جواب آزمایش شما آماده شود، IUD را برای شما قرار می دهد.

آیا لازم است در آغاز مصرف از یک روش دیگر نیز برای جلوگیری از بارداری استفاده کنم؟
بله. برای اطمینان بیشتر، باید که در ماه اول بعد از گذاشتن IUD، از یک روش دیگر برای پیشگیری از بارداری استفاده کنید.

زمان کنترل

بهتر است در یک ماه اول هر هفته و سپس هر ماه وجود آنرا بررسی کنید. بخصوص بعد از خونریزی پریود زمان مناسبی است زیرا احتمال اینکه IUD طول خونریزی قاعدگی بیرون بیاید بیشتر از سایر اوقات است.

چگونه برداشته می شود؟
زمانی که باید IUD شما برداشته شود، پزشک یا ماما مشابه آنچه برای گذاشتن توضیح داده شد عمل می کند. نهایتا با یک گیره نوک نخ ها را گرفته و آنرا بیرون می کشد. بازوهای T مانند آی یو دی که انعطاف پذیر هستند، خم شده و از دهانه رحم خارج می شوند. در این زمان ممکن است شما احساس انقباض داشته باشید. اگر بخواهید به استفاده از IUD برای پیشگیری از بارداری ادامه دهید، در همین جلسه برای شما IUD جدیدی گذاشته می شود.

اگر تصمیم به بارداری داشته باشید، هر زمان از سیکل قاعدگی که آماده باشید می توان IUD را خارج کرد. اما اگر بخواهید با یک روش دیگر ادامه دهید، بهتر است این موضوع را با پزشک یا مامای خود مطرح کنید. شاید بهتر باشد آنرا پس از شروع (مثلا قرص) بردارید تا از تاثیر روش دوم مطمئن شوید.

چه کسانی نباید از این وسیله استفاده کنند؟
در درجه اول خانمهایی که احتمال می رود باردار باشند. بعلاوه شما نباید از IUD بعنوان یک روش پیشگیری از حاملگی استفاده کنید اگر یکی از شرایط زیر را داشته باشید:

ابتلا به التهاب و عفونت لگنی یا سابقه ابتلا به آن در ۳ ماه گذشته
ابتلا کنونی به یکی از بیماریهای مقاربتی یا بودن در معرض خطر ابتلا به آنها
عفونت چرکی دهانه رحم که در آن التهاب دهانه رحم به سادگی منجر به خونریزی شده و ترشحات موکوسی همراه با چرک دارد.
ابتلا به عفونت پس از زایمان یا عفونت پس از سقط، یا سابقه ابتلا به آن در سه ماه گذشته
خونریزی واژینال غیر معمول با علت نامشخص
ابتلا به سرطان رحم
وجود فیبروم یا اختلالات ساختمانی رحم که گذاشتن IUD را ناممکن می کند
بعلاوه شما نمی توانید از انواع حاوی پروژستین استفاده کنید اگر مبتلا به سرطان پستان یا بیماریهای کبدی باشید و نیز نباید از انواع حاوی مس استفاده کنید اگر به فلز مس آلرژی داشته یا مبتلا به بیماری نادر ویلسون باشید.
چه علائمی نشان می دهد که مشکل پزشکی ناشی از مصرف IUD ایجاد شده است؟
نشانه های خطری که باید در حین مصرف IUD نسبت به آنها هوشیار باشید عبارتند از:

درد شدید یا تیرکشنده در لگن یا پائین شکم، تب بدون علت مشخص، ترشحات غیر معمول یا با بوی تعفن، زخم و ناراحتی در واژن، درد در حین مقاربت، لکه بینی یا خونریزی بعد از نزدیکی یا در فاصله بین دو پریود، خونریزی شدید یا طولانی.

با مشاهده هر یک از علائم فوق باید سریعا با پزشک یا مامای خود تماس بگیرید. همچنین اگر مشکوک هستید که حامله باشید، مثلا با تاخیر طولانی در پریود و وجود علائمی چون حساسیت در پستانها و ویار، حتما با پزشک یا مامای خود تماس بگیرید.

موارد دیگری که در صورت مشاهده باید با پزشک یا مامای خود تماس بگیرید عبارتند از:

زمانی که IUD شما بیرون آمده،
اگر انتهای نخها را لمس نمی کنید، حتی در مواردی که بنظر می رسد موقعیت نخها نسبت به همیشه تغییر کرده و بلندتر یا کوتاهتر شده،
اگر شما یا همسرتان در حین آمیزش چیزی را در انتهای واژن احساس می کنید،
و وقتی حدس می زنید ممکن است در معرض ابتلا به بیماریهای مقاربتی قرار گرفته اید، حتی اگر هیچ علامت مشخصی نداشته باشید.
استفاده کنندگان انوع حاوی پروژسترون علاوه بر موارد فوق باید در صورت ابتلا به یرقان یا زردی و بروز سردرد شدید یا میگرن نیز با پزشک خود تماس بگیرند.

اگر همراه با داشتن IUD باردار شوم، چه می شود؟
در صورت وقوع حاملگی، اولین نکته ای که پزشک یا مامای شما می خواهد بداند این است که بارداری خارج رحمی در شما اتفاق نیافتاده باشد. برای این کار او شما را معاینه داخلی کرده و برایتان آزمایش خون و سونوگرافی درخواست می کند.

اگر بارداری نابجا وجود نداشته باشد، شما می توانید تصمیم بگیرید که به حاملگی خود ادامه دهید. در اینصورت اگر انتهای نخ ها مشخص باشد IUD شما بدون اقدام تهاجمی خارج می شود. اگر چه خارج کردن وسیله بندرت موجب سقط می شود، اما بهتر از نگه داشتن آن است زیرا خطر سقط بعلت عفونت را بالا می برد و سلامتی شما و جنین را بشدت به مخاطره می اندازد.